نام تست: اندازه گیری فیبرینوژن

نام انگلیسی: Fibrinogen

فیبرینــوژن از پروتئینهـای مرحلـه حـاد مثبـت مـیباشـد کـه تحـت شرایطی از جمله التهاب، عفونتها و استرس میـزان آن افزایش مـی یابـد. عـلاوه بـر آن ایـن پـروتئین یکـی از فاکتورهـای اصـلی و مهـم انعقـاد خـون مـیباشـد، بـه طوریکه در مواردی کـه آسـیب رگـی اتفـاق مـی افتـد پلاکتها و فاکتورهای انعقادی درگیر در مسیر داخلی و خارجی انعقاد فعال میشـوند امـا شـرط تشـکیل لختـه تبدیل فیبرینـوژن بـه فیبـرین مـیباشـد.

فیبرینوژن را میتوان بر پایه آزماش های انعقادی، مانند زمان ترومبین  (Thrombin Time,TT)و زمان رپتیلاز (Reptilase Time, RT)، اندازه گیری کرد.آنزیم ترومبین با جدا کردن فیبرینوپپتیدهای A  و  B از مولکول فیبرینوژن، آنرا به فیبرین تبدیل میکند. جدا شدن فیبرینوپپتید A در ایجاد لخته و جلوگیری از خونریزی نقش مهمی دارد. زمان ترومبین و زمان رپتیلاز با مقدار فیبرینوژن نسبت عکس دارد.

محدوده نرمال برای مقدار فیبرینوژن در پلاسمای انسان معمولا بینmg/dl   400-200 میباشد.

در مواردی که سطح فیبرینوژن در پلاسما از حداقل محدوده نرمال پایینتر رفته باشد میتوان یکی از این حالتها را در نظر گرفت: فیبرینولزر، آمبولی حاد ریوی، بیماریها و عفونتهای کبدی، کوآگلوپاتی مصرفی حاد، اختلالات مصرفی فیبرینوژن همچون آفیبرینوژنمیا، هیپوفیبرینوژنمیا و دیس فیبرینوژنمیا،سقط جنین، DIC، واکنش های انتقال خون، انمی همولیتیک، سوختگی های شدید، اکلمپسی، ماکروگلوبولینمیا، تروما، مسمومیت با فنوباربیتال، مالتیپل مایلوما، سپتی سمی، TTP، کرایوگلوبولینمیا، کارسینوم پروستات، ریه و سایر حالاتی که در آنها مقدار فیبرینوژن خون کاهش میابد.

افزایش فیبرینوژن نیز در این حالات دیده میشود: بارداری، دیابت ملیتوس، حالاتی که نکروز بافتی وسیع رخ داده باشد همچون بدخیمی ها و درمان وسیع با مواد کموتراپیک، التهابات شدید نظیر ارتریت روماتوئئی، بیماری های کلیوی که معمولا باعث افزایش سطح فیبرینوژن و کاهش سایر فاکتورهای انعقادی می گردند، ترومبوفلبیت، آرتریواسکلروزیس، هپاتیت، عفونت های حاد، قاعدگی و سایر حالاتی که در آنها مقدار فیبرینوژن خون افزایش می یابد.

اختلالات موجود برای اندازه گیری تست فیبرینوژن به شرح ذیل می باشد:

• هپارین درمانی یا آلوده شدن نمونه خون به هپارن، موجب طولانی شدن زمان ترومبین و کاهش کاذب مقدار فیبرینوژن می شود.
• غلظت بسیار اجزای پپتید فیبرین و فیبرینوژن (d-dimer, FDP)، مانع از پلیمری شدن فیبرین میشود و از این رو با افزایش زمان انعقاد، موجب کاهش کاذب فیبرینوژن می شود. D-dimer و FDP در انعقاد داخل عروقی منتشره (DIC)، افزایش می یابد.
• فیبرینوژن در بارداری افزایش می یابد و از این رو، میزان پایه در خانمی باردار ممکن است 500 تا 800 میلی گرم باشد. اگرچه این افزایش بصورت کاذب نیست اما برای خانم های باردار در محدوده نرمال می باشد و برای تفسیر نتیجه تست فیبرینوژن در بیماران باردار میبایست دقت کرد.