- توسط بهنام قاسمی
- کد: ۳۰۳۳
معرفی آزمایش
لیشمانیا
در رده تاژکداران جانوری و راسته Kinetoplastida و زیر راسته Trypanosomatina و خانواده تریپانوزوماتیده (Trypanosomatidae) و جنس لیشمانیا Leishmania قرار دارد. دو میزبانه است و به سلول های اندوتلیال رگ های خونی انسان حمله می کند. دارای یک مرحله زندگی آمیبی و از دست دادن تاژک می باشد.
چرخه زندگی بیماری لیشمانیا: گزش شخص مبتلا » خوردن ماکروفاژهای حاوی آماستیگوت » پاره شدن ماکروفاژ در معده » تبدیل به پروماستیگوت » مهاجرت به روده پشه-تقسیم و زیاد شدن در روده پشه » مهاجرت به خرطوم پشه » از طریق گزش وارد بدن میزبان شده » ورود به سلول های ماکروفاژ از طریق فاگوسیتوز و تکثیر در آنجا. لیشمانیا (Leishmania) در بین میزبان های مهره دار و بی مهره یافت می شود شکل آن بیضی است و دارای یک هسته است و یک تاژک دارند به آنها پروماستیگوت Promastigot میگویند، در مراحلی از زندگی فاقد تاژک هستند به آنها Amastigot آماستیگوت می گویند. میزبان ناقل آنها پشه خاکی (فلبوتوموس) است و در گونه های مختلف پستانداران بیماریزا هستند.
گونه های مهم لشمانیا:
۱. لیشمانیوز جلدی مخاطی: گونه های ایجاد کننده شامل: لیشمانیا برازیلینسیس L.brasiliensis و لیشمانیا مکزیکانا L.mexicana
میزبان ناقل :پشه لوتزومیا
ایجاد زخمهای پوستی – مخاطی می کند. برخلاف لیشمانیا دونووانی داخل درم میماند. پشه با گزش محل تجمع این سلولها آلوده می گردد. در بهار و پاییز و در شب زیاد اند. اجسام لیشمن-بیضی شکل و فاقد تاژک-در بدن انسان و خرطوم پشه وجود دارند.
۲. لیشمانیوز جلدی: لیشمانیوز جلدی خود دو نوع است:
۱) لشمانیوز جلدی شهری یا خشک
۲) لیشمانیوز جلدی روستایی یا مرطوب یا ماجور
لشیمانیا تروپیکا ( L.Tropica ) عامل ایجاد لشیمانیوزیز پوستی (سالک) یا زخم آسیایی یا زخم شرقی است. در ایران داریم. با ضایعات خشک ودیر خوب شونده و با احتمال بازگشت تاخیری می باشد. مخزن سگ است. در انسان و سگ ایجاد بیماری میکند. در جنوب و مرکز ایران به خصوص استان فارس زیاد است. انتقال از طریق پشه خاکی صورت می گیرد. ایجاد زخم قرمز رنگ در محل گزش پشه می کند. میزبان اصلی شامل جوندگان صحرایی، سگ ها، انسان می باشد. ضایعات جلدی به دلیل لیز شدن سلول های درمی می باشند. درمان آن ترکیبات آنتی موان می باشد. لشمانیا ماجور (L.major)یا جلدی روستایی یا مرطوب: فرم مرطوب یا روستایی با ضایعات زود خوب شونده که ناقل پشه فلبوتوموس پاپاتازی است ومخزن آن جوندگان صحرایی می باشند. درمان :ترکیبات انتی موان ۵ ظرفیتی ۲۰-۱۵ میلی گرم به کیلوگرم به مدت دو هفته است.
۳. لیشمانیوز احشایی که عامل آن لیشمانیا دونووانی L.donovani است:
جنس ماده پشه خاکی ناقل می باشد. با خونخواری انگل را به پوست میزبان انتقال می دهد-سپس ماکروفاژ انگل را می بلعد.
لیشمانیوز احشایی یا کالا آزار Kala-Azar یا تب هندی یا بیماری تب سیاه نام های دیگر آن هستند.
در مناطق گرمسیری، آسیا، سواحل مدیترانه-شمال و شرق آفریقا و جنوب آمریکا وجود دارد.
عوامل ایجاد کننده لشمانیوز احشایی:
لیشمانیا دونووانیL.donovani مخزن انسان می باشد.
لیشمانیا اینفانتوم L.infantum در کودکان و مخزن سگ وشغال و روباه می باشد.
لیشمانیا شاگازی L.chagasi
میزبان ناقل: پشه خاکی (فلبوتوموس)
ضایعات اولیه در محل گزش ،کبد وطحال ومغز استخوان درگیر می شوند. سپس بزرگ شدن کبد و طحال، کم خونی، تب ثابت، تیره شدن رنگ بدن و نهایتا مرگ را داریم.
درمان: ترکیبات آنتی موان وگلوکانتیم